काठमाडौं ।कोरोनाले उत्पन्न संकटका कारण जनताको आयस्रोत घटेका बेला उपभोग्य वस्तुहरुको बजारमूल्य भने आकाशिएको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकमा सबै वस्तुहरुको मूल्य उच्च दरमा बढिरहेको देखिन्छ ।
प्रतिवेदनका अनुसार चालु आवको पहिलो ६ महिनामै साढे ५ प्रतिशतले मूल्यवृद्धि भएको छ । घ्यू–तेलमा सर्वाधिक मूल्यवृद्धि हुँदा समग्रमा २१ प्रतिशतले बजारमूल्य बढेको छ ।
यातायात क्षेत्रमा अघिल्लो आबको पहिलो ६ महिनाको तुलनामा १४।०७ प्रतिशत वृद्धि भएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । सार्वजनिक यातायातको भाडा सरकारले केही महिना अगाडि मात्रै वृद्धि गरेको थियो ।
मदिराजन्य पेय पदार्थको मूल्य ११।३७ प्रतिशतले बढेको भएको छ । सुर्तीजन्य बस्तुमा १०।४८ प्रतिशतले मूल्यवृद्धि भएको छ । यस्तै, दाल तथा गेडागुडीको मूल्यमा ९।२२ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ ।
मूल्यवृद्धि सबैभन्दा धेरै तराईमा भएको छ । तराईमा ६।१५ प्रतिशत, पहाडमा ५।३४ प्रतिशत र हिमालमा ५।२२ प्रतिशत मूल्य वृद्धि राष्ट्र बैंकको तथ्यांकले देखाउँछ । काठमाडौंमा अन्यत्रभन्दा कम मूल्यवृद्धि भएको छ ।
सोधनान्तर घाटा उच्च
शोधनान्तर घाटा अहिलेसम्मकै उच्च रहेको छ । अघिल्लो आवको पहिलो ६ महिना १२४ अर्ब बचत भएको ठाउँमा सो आवको पहिलो ६ महिनामा २४१ अर्ब घाटा भएको तथ्यांकले देखाएको छ ।
गत आवको सोही अवधिमा १२४ अर्ब ९२ करोडले बचत थियो । चालु आवको पहिलो ६ महिनामा अमेरिकी डलर २ अर्ब २ करोड सोधनान्तर घाटा छ । गत आवको सोही अवधिमा १ अर्ब ५ करोडले अमेरिकी डलर बचत रहेको थियो ।
चालु आर्थिक वर्षको मंसिर महिनामा मात्र करिब ४५ अर्ब शोधनान्तर स्थिति घाटामा रहेको थियो ।
वैदेशिक रोजगारी र रेमिट्यान्स
पछिल्लो ६ महिनामा वैदेशिक रोजगारीमा जानेको संख्या बढ्दा रेमिट्यान्स भने ५।५ प्रतिशतले घट्यो । रेमिट्यान्स घटेर ४६८ अर्ब ४५ करोड कायम भएको छ । अमेरिकी डलरमा विप्रेषण आप्रवाह ६ दशमलव २ प्रतिशतले घटेर तीन अर्ब ९३ करोड पुगेको छ ।
गत आर्थिक वर्ष २०७७–०७८ को ६ महिनाको अवधिमा विप्रेषण आप्रवाह ११ दशमलव एक प्रतिशतले वृद्वि भएको थियो । अघिल्लो वर्ष अमेरिकी डलरमा विप्रेषण आप्रवाह ६ दशमलव ७ प्रतिशतले बढेको थियो ।
चालू आर्थिक वर्षको ६ महिनाको अवधिभमा एक लाख ६७ हजार ५ सय १३ जना नेपालीले वैदेशिक रोजगारीमा जान अन्तिम श्रम स्वीकृति लिएका छन् । उक्त संख्या वैदेशिक रोजगारीका लागि संस्थागत तथा व्यक्तिगत, नयाँ र वैधानिकीकरण गरेर अन्तिम श्रम स्वीकृति लिने नेपालीको संख्या हो । गत आर्थिक वर्षको ६ महिनाको अवधिमा वैदेशिक रोजगारीमा जाने नेपालीको संख्या ८९ प्रतिशतले घटेको थियो ।
नेपाल प्रेस